تبیین مفهوم مراقبت معنوی در پرستاری: طراحی و روانسنجی ابزار سنجش مراقبت معنوی

مقدمه: علیرغم تلاش های صورت گرفته در جهت افزایش آگاهی از معنویت و مراقبت معنوی، پرستاران و متخصصین مراقبت بهداشتی در زمینه معنای مراقبت معنوی به قطعیت نرسیده اند. این پژوهش با هدف دستیابی به یک تعریف جامع از مفهوم مراقبت معنوی در پرستاری و در نهایت، طراحی و استانداردسازی ابزار سنجش مراقبت معنوی صورت گرفته است. روش: در مرحله اول با استفاده از مدل هیبرید تحلیل مفهوم شوارتز- بارکوت و کیم، مفهوم مراقبت معنوی در پرستاری تبیین گردید. در مرحله دوم بر اساس رویکرد والتز، ابزار سنجش مراقبت معنوی طراحی گردید. سپس روند روانسنجی ابزار انجام شد. یافته ها: یافته های مرحله تحلیل مفهوم نشان داد مراقبت معنوی، مفهوم ذهنی، پویا، تعاملی و مشارکتی است که تجلی بعد منحصربفرد مراقبت پرستاری و یکپارچه کننده سایر ابعاد آن می باشد. جلوه های عینی مراقبت معنوی در حضور التیام بخش، استفاده درمانی از خود، درک شهودی، کاوش چشم انداز معنوی، بیمارمحوری، مداخلات درمانی معناگرا و خلق محیط پرورش دهنده معنوی در تعامل مشترک پرستار و بیمار در فرایند مراقبت پدیدار می شود. این مراقبت، مشروط بر آگاهی پرستار از بعد متعالی زندگی و منعکس کننده اصالت وجودی بیمار است و می تواند منجر به ایجاد اعتماد در ارتباط، التیام یافتن، ارتقاء تندرستی معنوی و تطابق روانشناختی در بیمار، همچنین افزایش هوشیاری معنوی، رضایت حرفه ای و آسیب پذیری فردی در پرستار گردد. در مرحله دوم، نسخه اولیه ابزار طراحی گردید. سپس روند روانسنجی ابزار با استفاده از تعیین روایی صوری، روایی محتوا، روایی سازه، همسانی درونی و ثبات مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه تعیین روایی سازه با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی، 7 عامل را به عنوان عوامل سازنده مراقبت معنوی مشخص نمود. محاسبه آلفای کرونباخ نشان دهنده همسانی درونی 97/0 برای ابزار بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش با ارائه تعریف مفهومی جامع و واضح از مراقبت معنوی، همچنین ارائه یک ابزار معتبر برای سنجش ارائه مراقبت معنوی می تواند به توسعه دانش پرستاری در زمینه بعد معنوی مراقبت بیانجامد. این دانش به رفع تصورات غلط مرتبط با بعد معنوی مراقبت کمک نموده و پرستاران را در ارائه و ارزیابی این بعد مراقبت توانمند می سازد.